II. Abdülhamid, 1887 yilinda Japon Imparatoru'nun amcasinin bir savas gemisiyle Istanbul'u ziyaret etmesinin ardindan, 1890 yilinda Japonya’ya yine bir savas gemisi gönderilerek iade-I ziyaret yapilmasini emretmisti. Bu ziyaret için Istanbul tersanelerinde yapilan Ertugrul Firkateyni seçildi. Firkateyn, hem yelken hem de makine ile hareket ediyordu. Ancak, üç direkli geminin Ana hareket vasitasi yelkendi. 600 beygir gücündeki makinesi de yardimci bir itici kuvvet olusturuyordu. 2 bin 400 ton agirliginda, ahsap bir gemi olan Ertugrul, 25 yasindaydi. Yaklasik 1 yil önce ahsap kisimlari tamir görmüstü. Ancak, makine ve kazanlarin alt bölümüne dokunulmamisti.
Kafile Baskani Albay Osman Bey, gemi komutani DA Yarbay Ali Bey’di. Gemide özel olarak seçilen 56’si subay toplam 607 kisi vardi. O yil Bahriye Okulu’nu bitiren genç tegmenlerin tamami DA gemiye alinmisti.
Gemi II. Abdülhamid’in Japon Imparatoruna armagani murassa, mücevherli imtiyaz nisani ve diger hediyeleri götürecekti. Ayrica, o yil Bahriye Mektebi’nden mezun olan tegmenler bu uzun gezide tecrübelerini artirmalari hedeflenmisti. Ayni zamanda Osmanli Devleti’nin denizlerde bitmedigi gösterilecek ve sömürgeci devletlere karsi bayragi okyanuslarda dalgalanacakti. Geminin Japonya’ya kadar olan yolculugunda ugradigi ülkelerdeki Müslüman halklarin DA sahipsiz olmadigi bu seyahatle vurgulanacak, Halife’nin dünyanin her tarafindaki Müslümanlarla dogrudan ilgilendigi ilan edilecekti.
Firkateyn yolculuguna devam ederken Kafile Baskani Albay Osman Bey de Amirallige terfi ettirilmisti.
14 Temmuz 1889’da Istanbul’dan yola çikan Ertugrul Firkateyni, çesitli limanlara ugrayarak seyahat ediyordu. Kafile, ugradigi ülkelerin halklari ve Müslümanlar tarafindan görkemli sevgi gösterileriyle karsilaniyordu. Gemiyi kimi zaman binlerce kisiden olusan gruplar ziyaret ediyordu. Tam 11 ay sonra Firkateyn Japonya’ya ulasti. Japonya’nin Yokohama Limani’na varildiginda tarih 7 Haziran 1890’i gösteriyordu. Bu, ayni zamanda Osmanli’nin Japonya ile diplomatik iliskilerinin baslangiciydi.
Ertugrul Firkateyni Tokyo’ya geldiginde Japon Imparatoru, Türk amiralini ve heyetini çok görkemli bir sekilde karsiladi. Sehir halki Türk amiralinin saray arabasi ile imparatorun yanina gidisini müthis bir sevgi gösterisi ile takip etti. Heyet, Japon Imparatoru ile görüstükten sonra imparatoriçe tarafindan Kabul edildi ve Tokyo’da günlerce adindan bahsettirdi.
Sonunda ayrilik zamani gelmisti. Ertugrul Firkateyni, 3 aylik Japonya ziyaretini tamamlayip 16 Eylül 1890’da Yokohama Limani’ndan ayrildi. Kushimoto açiklarinda müthis bir firtinaya yakalanan Ertugrul Firkateyni, kayalara çarparak batti. Amiral Osman Bey dahil olmak üzere 587 denizcimiz hayatini kaybetti.
Ertugrul Firkateyni’nin yolculugu, trajik bir faciayla bitse bile Türk-Japon halklarini yakinlastirdi. Yöre halki, kazadan kurtulanlara büyük yardim ve yakinlik gösterdi. Torajiro Yamada isimli bir Japon, sehit yakinlari ve kazazedeler için kampanya düzenledi. Toplanan para, ayni genç tarafindan dönemin padisahina teslim edildi.
Osimo Adasi’nin içerisinde bir kasaba olan Kushimoto, bugün Mersin ve Yakakent ile kardes sehirdir. Ada halki aradan geçen yillara ragmen üzücü olayi unutmadi. Türkiye’yi ve Türkleri yakindan taniyan yöre halki, Türkleri çok seviyor.
Yöre halkindan Hiroshi Fukushima, kazadan kurtulanlari Kasino koyundaki fenerin yaninda evi olan Bay Takano’nun fark edip hemen koy sakinlerine haber verdigini belirterek, “Köy sakinleri yaralilara bakmis, yiyecek giyecek konusunda yardimci olmus" diyor. Ayni kasabada yasayan Yoriyo Hamaguci ise, sunlari söylüyor: "Firkateyn’in burada batisi aci bir olay AMA iki ülke arasinda su anki dostluk köprüsünü olusturdu. Türkiye’den gelen çok sayida misafirle tanisiyoruz."
Kazada ölenlerin anisina bölgede Sehitlik Aniti yapildi. Ilk anit Japonlar tarafindan 1891’de dikilirken, 1929 yilinda yine Japonlar tarafindan genisletildi. Sehitlik Aniti’ni 3 Haziran 1929 tarihinde Japon Imparatoru DA ziyaret etti. 1937’de Türkiye tarafindan restore edilen anit önünde her yil düzenli olarak yapilan anma törenlerine, Tokyo Büyükelçiligi Askeri Atasesi de katiliyor.
Bugün Kushimato’da bir de müze de bulunuyor. 1974 yilinda insa edilen "Türk Müzesi"nde Ertugrul Firkateyni’nin maketi ve gemideki asker ve komutanlarin fotograflariyla, heykelleri bulunuyor. Müzeyi Türkiye’den gelen yüzlerce kisi ve çok sayida Japon vatandasi ziyaret ediyor.
Bu hazin olay simdi aklina nereden geldi diye soracaksiniz. Geçtigimiz hafta aldigim bir davet tüm bunlari hatirlamama neden oldu. Japon Sakura (Kiraz Agaci) Vakfi, 1890 yilinda Japonya yakinlarinda batan ve 587 deniz piyademizin sehit oldugu Ertugrul Firkateyni anisina, Istanbul’da bulunan Nezahat Gökyigit Botanik Bahçesi’ne 587 kiraz agaci dikti. Bu agaç dikim törenine beni de davet etti. Ertugrul Firkateyni’nin anisina daha önce kazanin oldugu bölgede “Sehitlik Aniti” insaa Eden Japonlar, Türk sehitlerini simdi de kendileri için büyük önem tasiyan ve özel anlamlar yükledikleri kiraz agaçlari ile sonsuzluga tasidilar. Kiraz agaçlari Japonlar için çok özel anlamlar tasiyor. Kiraz agaçlari çiçek açmadan baharin geldigine inanmayan Japonlar, agaçlarin çiçek açmasi ile birlikte bahar ayini karsiliyor. Kiraz agaçlari Japon kültüründe aski ve tutkulu sevgiyi simgelemesinin yani sira bahari, tazeligi ve yenilenmeyi de müjdeliyor. Ali Nihat Gökyigit Vakfi destegi ve TEMA Vakfi isbirligiyle gerçeklestirilen bu degerli agaçlarin dikim töreninde duygu dolu anlar yasandigini belirtmeme herhalde gerek yok.
Nuray Mestci - 07 Kasim 2005, Pazartesi
Kafile Baskani Albay Osman Bey, gemi komutani DA Yarbay Ali Bey’di. Gemide özel olarak seçilen 56’si subay toplam 607 kisi vardi. O yil Bahriye Okulu’nu bitiren genç tegmenlerin tamami DA gemiye alinmisti.
Gemi II. Abdülhamid’in Japon Imparatoruna armagani murassa, mücevherli imtiyaz nisani ve diger hediyeleri götürecekti. Ayrica, o yil Bahriye Mektebi’nden mezun olan tegmenler bu uzun gezide tecrübelerini artirmalari hedeflenmisti. Ayni zamanda Osmanli Devleti’nin denizlerde bitmedigi gösterilecek ve sömürgeci devletlere karsi bayragi okyanuslarda dalgalanacakti. Geminin Japonya’ya kadar olan yolculugunda ugradigi ülkelerdeki Müslüman halklarin DA sahipsiz olmadigi bu seyahatle vurgulanacak, Halife’nin dünyanin her tarafindaki Müslümanlarla dogrudan ilgilendigi ilan edilecekti.
Firkateyn yolculuguna devam ederken Kafile Baskani Albay Osman Bey de Amirallige terfi ettirilmisti.
14 Temmuz 1889’da Istanbul’dan yola çikan Ertugrul Firkateyni, çesitli limanlara ugrayarak seyahat ediyordu. Kafile, ugradigi ülkelerin halklari ve Müslümanlar tarafindan görkemli sevgi gösterileriyle karsilaniyordu. Gemiyi kimi zaman binlerce kisiden olusan gruplar ziyaret ediyordu. Tam 11 ay sonra Firkateyn Japonya’ya ulasti. Japonya’nin Yokohama Limani’na varildiginda tarih 7 Haziran 1890’i gösteriyordu. Bu, ayni zamanda Osmanli’nin Japonya ile diplomatik iliskilerinin baslangiciydi.
Ertugrul Firkateyni Tokyo’ya geldiginde Japon Imparatoru, Türk amiralini ve heyetini çok görkemli bir sekilde karsiladi. Sehir halki Türk amiralinin saray arabasi ile imparatorun yanina gidisini müthis bir sevgi gösterisi ile takip etti. Heyet, Japon Imparatoru ile görüstükten sonra imparatoriçe tarafindan Kabul edildi ve Tokyo’da günlerce adindan bahsettirdi.
Sonunda ayrilik zamani gelmisti. Ertugrul Firkateyni, 3 aylik Japonya ziyaretini tamamlayip 16 Eylül 1890’da Yokohama Limani’ndan ayrildi. Kushimoto açiklarinda müthis bir firtinaya yakalanan Ertugrul Firkateyni, kayalara çarparak batti. Amiral Osman Bey dahil olmak üzere 587 denizcimiz hayatini kaybetti.
Ertugrul Firkateyni’nin yolculugu, trajik bir faciayla bitse bile Türk-Japon halklarini yakinlastirdi. Yöre halki, kazadan kurtulanlara büyük yardim ve yakinlik gösterdi. Torajiro Yamada isimli bir Japon, sehit yakinlari ve kazazedeler için kampanya düzenledi. Toplanan para, ayni genç tarafindan dönemin padisahina teslim edildi.
Osimo Adasi’nin içerisinde bir kasaba olan Kushimoto, bugün Mersin ve Yakakent ile kardes sehirdir. Ada halki aradan geçen yillara ragmen üzücü olayi unutmadi. Türkiye’yi ve Türkleri yakindan taniyan yöre halki, Türkleri çok seviyor.
Yöre halkindan Hiroshi Fukushima, kazadan kurtulanlari Kasino koyundaki fenerin yaninda evi olan Bay Takano’nun fark edip hemen koy sakinlerine haber verdigini belirterek, “Köy sakinleri yaralilara bakmis, yiyecek giyecek konusunda yardimci olmus" diyor. Ayni kasabada yasayan Yoriyo Hamaguci ise, sunlari söylüyor: "Firkateyn’in burada batisi aci bir olay AMA iki ülke arasinda su anki dostluk köprüsünü olusturdu. Türkiye’den gelen çok sayida misafirle tanisiyoruz."
Kazada ölenlerin anisina bölgede Sehitlik Aniti yapildi. Ilk anit Japonlar tarafindan 1891’de dikilirken, 1929 yilinda yine Japonlar tarafindan genisletildi. Sehitlik Aniti’ni 3 Haziran 1929 tarihinde Japon Imparatoru DA ziyaret etti. 1937’de Türkiye tarafindan restore edilen anit önünde her yil düzenli olarak yapilan anma törenlerine, Tokyo Büyükelçiligi Askeri Atasesi de katiliyor.
Bugün Kushimato’da bir de müze de bulunuyor. 1974 yilinda insa edilen "Türk Müzesi"nde Ertugrul Firkateyni’nin maketi ve gemideki asker ve komutanlarin fotograflariyla, heykelleri bulunuyor. Müzeyi Türkiye’den gelen yüzlerce kisi ve çok sayida Japon vatandasi ziyaret ediyor.
Bu hazin olay simdi aklina nereden geldi diye soracaksiniz. Geçtigimiz hafta aldigim bir davet tüm bunlari hatirlamama neden oldu. Japon Sakura (Kiraz Agaci) Vakfi, 1890 yilinda Japonya yakinlarinda batan ve 587 deniz piyademizin sehit oldugu Ertugrul Firkateyni anisina, Istanbul’da bulunan Nezahat Gökyigit Botanik Bahçesi’ne 587 kiraz agaci dikti. Bu agaç dikim törenine beni de davet etti. Ertugrul Firkateyni’nin anisina daha önce kazanin oldugu bölgede “Sehitlik Aniti” insaa Eden Japonlar, Türk sehitlerini simdi de kendileri için büyük önem tasiyan ve özel anlamlar yükledikleri kiraz agaçlari ile sonsuzluga tasidilar. Kiraz agaçlari Japonlar için çok özel anlamlar tasiyor. Kiraz agaçlari çiçek açmadan baharin geldigine inanmayan Japonlar, agaçlarin çiçek açmasi ile birlikte bahar ayini karsiliyor. Kiraz agaçlari Japon kültüründe aski ve tutkulu sevgiyi simgelemesinin yani sira bahari, tazeligi ve yenilenmeyi de müjdeliyor. Ali Nihat Gökyigit Vakfi destegi ve TEMA Vakfi isbirligiyle gerçeklestirilen bu degerli agaçlarin dikim töreninde duygu dolu anlar yasandigini belirtmeme herhalde gerek yok.
Nuray Mestci - 07 Kasim 2005, Pazartesi
.